فاز پیاده سازی VGI
فاز پیادهسازی VGI
رئوس مطالب فصل سوم؛ فاز پیادهسازی VGI
- فاز پیادهسازی VGI
- نحوه ساخت سرویس فراداده دادههای VGI در کاتالوگ سرویس ژئوپورتال سازمان نقشه‌برداری کشور
- نمونه پیادهسازی شده VGI در بستر ژپورتال سازمان نقشه‌برداری کشور
- ویرایش عوارض توسط کاربران
فاز پیادهسازی VGI
در مرحله پیادهسازی، باید سازوکاری برای اجرا و به‌کارگیری VGI در پورتال در نظر گرفته شود. بدین منظور مشابه با سایر بسترهای اطلاعات مکانی مبتنی بر اطلاعات مردم‌گستر، همچون OSM و google map ابزارهای تولید محتوی توسط کاربران در سایت ایجاد و در دسترس کاربران قرار می‌گیرد.
با بررسی نحوه عملکرد سایت OSM، مشخص می‌شود که این سایت ابزارهای ویراش نقشه را برای کاربران بر اساس کاربران دستگاه‌های همراه و کاربران استفاده‌کننده از دستگاه‌های دسکتاپ در نظر گرفته است. در این سایت‌ها با بهره‌گیری از همکاری کاربران داوطلب، میتوان با استفاده از ابزارهای مختلفی همچون GPS برای کاربران موبایل، تصاویر ماهواره‌ای و پردازش آن‌ها، شناخت کاربران از مکان‌ها و ندرتاً به‌کارگیری ادوات نقشه‌برداری نیز برای کاربران دسکتاپ به به‌روزرسانی نقشه‌های پایه پرداخت.
در حالت کاربران دسکتاپ، کاربران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در پس‌زمینه نقشه و با تکیه‌بر شناخت از منطقه می‌توانند از ابزارهای ترسیمی موجود برای ویرایش نقشه استفاده کرده و به‌طور هم‌زمان، اطلاعات توصیفی را نیز تغییر و یا اضافه کنند.
در حالتی که کاربران با دستگاه‌های مجهز به سیستم GPS به سامانه متصل شده، با استفاده از اطلاعاتی که از ردیابی GPS[1]کاربران به‌دست‌آمده و این نتایج در سامانه بارگزاری شود، هندسه مناطق تحت حرکت و پیمایش کاربر قابل ویرایش و تغییر می‌باشد.
همان‌طور که مشخص است، خطوط صورتی‌رنگ نتیجه برگزاری GPS Trace یک کاربر بوده که در حین حرکت در مسیر موردنظر برداشت‌شده است، سایر کاربران می‌توانند این مسیر را مطابق با خط برداشت منتج از خط ردیابی GPS این کاربر را ویرایش کرده و به‌صورت هم‌زمان با داشتن تصویر ماهواره‌ای در پس‌زمینه دقت آن را نیز چک کنند.
در هر دو حالت، پس از ارسال داده تولیدشده توسط کاربر به سمت سرور، در سمت مخزن سرور، پس از اعتبارسنجی از سمت مسئولین سامانه، داده مجوز انتشار گرفته و پس از چند ساعت بر روی شبکه قابل‌دسترسی برای سایر کاربران خواهد شد.
نحوه ساخت سرویس فراداده دادههای VGI در کاتالوگ سرویس ژئوپورتال سازمان نقشه‌برداری کشور
رویکردهای مختلفی را میتوان به‌عنوان ورود دادههای VGI درون مخازن فرادادههای کاتالوگ سرویسها در نظر گرفت. در این راستا، یک رویکرد میتواند ساخت سرویس دادههای VGI بر روی وب بوده و سپس با توجه به شناختی که از دادههای تولیدی و گزارش فنی آن‌ها موجود است، وظیفه ایجاد فراداده و قرار دادن آن در کاتالوگ سرویس بر عهده شخصی مثل مسئول سامانه باشد. بدین ترتیب، دادههای مکانی تولیدشده توسط کاربران داوطلب به‌صورت سرویسهای WMS ساخته می‌شود و فراداده آن‌ها در مرحله بعد توسط مسئولین یا مسئولین سامانه ایجاد و ثبت میشوند. رویکرد دیگر میتواند بدین نحو باشد که کاربران سامانه به‌صورت هم‌زمان هم داده مکانی را برداشت کرده و هم از طریق رابط کاربری از پیش طراحی‌شده، اقلام فراداده مرتبط را نیز پر کند و مستقیماً سرویس فراداده محصول خود را در کاتالوگ سرویس ثبت نماید.
در هردو راه‌کار فوق، مزایا و معایبی وجود دارد. درراه کار اول، با درگیر نکردن کاربران داوطلب و نوعاً غیر کارشناس در فرایند نسبتاً وقتگیر و پیچیده تولید فراداده، میتوان انتظار همکاری بهتری را از این نوع کاربران از جهت سادگی کار داشت، ولی درعین‌حال ممکن است کاربر در حین برداشت داده مکانی در عملیات میدانی بتواند از عهده انتقال اطلاعات توصیفی داده بهتر بربیاید نسبت به حالتی که مسئول با توجه به شناخت ذهنی خود از داده، فرادادهها ایجاد کند.
در رویکرد دوم، اگرچه کاربر به‌صورت هم‌زمان میتواند هم سرویسهای مکانی و هم سرویسهای فراداده را تولید و بارگذاری کند، اما ممکن است به دلیل عدم تسلط بر استانداردهای فراداده، اقلام را به‌درستی نشناخته و یا پروسه وقتگیر تولید فراداده، از انگیزه همکاری وی بکاهد. ضمن اینکه در این حالت، با توجه به ویژگی‌های امنیتی و پشتیبانی فنی کاتالوگ سرویسها، ممکن است با خطاهای سهوی کاربران، سامانه درگیر باگ‌های امنیتی و نرمافزاری نیز شود.
نمونه پیادهسازی شده VGI در بستر ژپورتال سازمان نقشه‌برداری کشور
به‌منظور حصول این هدف، در پورتال سازمان نقشه‌برداری کشور، پروژه‌ای در خصوص VGI تعریف‌شده است تا از طریق آن کاربران مختلف با افزودن اطلاعات خود به نقشه OpenStreetMap که به‌صورت پیش‌فرض بر روی پورتال قرارگرفته است، بتوانند بر ارزش اطلاعاتی آن بیفزایند. با این روش با به‌کارگیری مشارکت کاربران مختلف، دادههای مکانی توسط کاربران مختلف جمعآوری و تولیدشده و در اختیار سایر کاربران قرار می‌گیرد.
در پیادهسازی VGI در پورتال سازمان نقشه‌برداری کشور دو حالت در نظر گرفته‌شده است. حالت اول برای کاربران ویرایش کننده است که این کاربران می‌توانند پیشنهاد اضافه شدن عارضه، ویرایش و یا حذف عارضه را بدهند. حالت دوم کاربران مسئول است که در مورد عارضه‌های پیشنهادی قضاوت خواهند کرد و عارضه صحیح را به‌عنوان عارضه درست در لایه اصلی قرار خواهند داد. بدین منظور در قسمت اول ویرایش عوارض توسط کاربران توضیح داده خواهد شد.
ویرایش عوارض توسط کاربران
ویرایش عوارض
چگونگی نحوه ویرایش عوارض توسط کاربران به ترتیب ذیل آورده شده است:
با کلیک بر روی دکمه “ویرایش” مطابق شکل 4 و در پورتال مکانی سازمان نقشه‌برداری، صفحه نقشه نمایش مطابق شکل 5 داده خواهد شد.
در این صفحه در منوی سمت راست درشکل6 با استفاده از دو گزینه “ویرایش عارضه” و “جستجوی عوارض تغییریافته”، کاربر میتواند بر اساس شواهد عینی خود بر روی نقشه زمینه، عارضه‌ای را تغییر داده و یا اضافه نماید. در این صفحه در منوی سمت راست با استفاده از دو گزینه “ویرایش عارضه” و “جستجوی عوارض تغییریافته”، کاربر میتواند بر اساس شواهد عینی خود بر روی نقشه زمینه، عارضه‌ای را تغییر داده و یا اضافه نماید.
هر یک از گزینه‌های “ویرایش عوارض” و “جستجوی عوارض تغییریافته” مانند شکل7 شامل زیرمجموعه‌ای از گزینه‌های دیگر نیز می‌باشند.
به‌منظور ویرایش عارضه ، لازم است تا کاربر در ابتدا بر روی دکمه “انتخاب عارضه از روی نقشه” کلیک نماید، در این صورت باکسی در پایین صفحه مطابق شکل 8 نمایش داده می‌شود که شامل دکمه‌های “تغییر هندسه”، “پایان ویرایش”، “ارسال اطلاعات”، “حذف عارضه” و “اتمام ویرایش” است و کاربر با انتخاب هرکدام از این آیکنها میتواند پروسه تغییر عوارض موجود، حذف آن‌ها و یا افزودن اطلاعات جدید را انجام دهد. لازم به ذکر است همان‌طور که قبلاً بیان شد در این رویکرد، صحت سنجی هرگونه تغییرات ایجادشده توسط کاربران، در مراحل بعدی به‌صورت دستی و توسط مسئول انجام خواهد شد که جزئیات و توضیحات این فرایند در نمونه پایلوت اجراشده درون ژئوپورتال ملی سازمان نقشه‌برداری در بخش ارزیابی صحت آورده می‌شود.
[1] GPS trace
